Stress en ontspanning

Voor een definitie van stress slaan we Wikipedia er op na: “Stress is een vorm van spanning, die in het lichaam van mensen of dieren optreedt, als reactie op externe prikkels en die gevolgd wordt door een bepaald patroon van fysiologische reacties”. Dat is natuurlijk maar 1 kant van het verhaal. De meeste mensen zullen stress niet in eerste instantie zien als een lichamelijke vorm van spanning maar juist als het psychische aspect dat de druk doet oplopen.

Stress is echter niet alleen maar slecht. Beter gezegd: we hebben een bepaalde mate van stress, van spanning, nodig om goed te functioneren. Stress als probleem ontstaat, wanneer er geen balans is tussen spanning en ontspanning. (zie natuur: dag/nacht, stilte voor de storm, bloei en verval, regen en zon – wij ook, slapen/alert zijn, relaxen/ inspanning etc). Te veel spanning ontstaat als je geen uitweg ziet; als je vastloopt in een patroon, waarin het lijkt dat je de aanval/bedreiging niet kunt ontlopen: Je schept het vaak zelf: met te hoge verwachtingen, met ‘ik moet en zal’… Stress is vaak een manier van leven.

Er zijn meerdere definities of omschrijvingen van stress. Soms wordt de term stress gebruikt als aanduiding van een bepaalde situatie of prikkel. Maar soms wordt onder stress ook de psychische, fysiologische en chemische veranderingen verstaan, die juist hiervan het gevolg zijn. Om verwarring tussen beide definities te voorkomen, maakt men daarom wel onderscheid tussen een stressor (de conditie die stress veroorzaakt), en de stressrespons (de reactie op de stressor).

Het is voor iedereen verschillend. De een krijgt stress van zonnebaden, vakantie, niks doen. De ander van niet zonnebaden, geen vakantie en veel doen. Het gaat natuurlijk om die balans, zoals bij alles. Dat is lastig: ontspannen na drukke dag – de motor loopt op volle toeren – moeilijk te stoppen, energiehuishouding in de war. Je lichaam kun je nog wel stoppen, maar het denken niet. Loslaten wordt moeilijk. Stressfactoren moeten prettige incentives blijven. Komen er te veel, worden ze te intens, dan gaat het fout.

We kunnen veel hebben. Maar hoe meer onverwerkte emoties, des te meer vatbaar zijn we voor stress.
Soms gaat het om omstandigheden van buiten. Maar meestal gaat het om interne factoren.

Stress zorgt voor aanmaak van adrenaline. Verwerkingstijd in je lichaam naar een staat van balans = etmaal (24 uur)
Meditatie/Sporten zorgt voor aanmaak endorfine. Verwerkingstijd: 1 dag (12 uur).
Kortom: stress werkt langer (negatief) op je lijf door.

Zenmeditatie is leren zien:
* waar de stress vandaan komt
* wat die stress precies is
* hoe de stress op je inwerkt
* hoe je ermee om kunt gaan
* dat concentratie in het nu het perfecte tegengif is.
* hoe je kunt omgaan met de verstorende factoren daarin
* hoe ons bewustzijn werkt.

HET GEHEIM IS JE TE LEREN CONCENTREREN OP DIT MOMENT.
ALLEEN MAAR NU!

Als je dit echt door hebt, kun je schakelen van de ene actie op de andere, van spanning naar ontspanning, van bezig zijn naar loslaten, etc. Lekker stressen als je dat wilt. Flexibel zijn, en dat in eigen hand hebben. En juist die mentale flexibiliteit is een van de zaken die we expliciet oefenen bij het mediteren.

Tips om beter om te gaan met stress:

* 1x per dag mediteren
* 2x per week sporten (minimaal)
* tijd voor jezelf nemen
* zorgen dat je niet VOL zit, defragmenteren harde schijf
* gezond blijven eten (aandacht besteden aan koken)
* produktie adrenalines en endorfines (evenwicht)
* stress is niet het probleem, het probleem zijn wij zelf

Wat zijn jouw tips om de stress binnen de perken te houden?

Plaatjes in je hoofd
(Perceptie en projectie)

We vormen de hele dag door ‘plaatjes’ in ons hoofd, oordelen over hoe wij en anderen zijn of horen te zijn.

Mijn leraar Dick Verstegen reageerde ooit op een verhaal van mij met de vraag: Wil je gelijk of wil je geluk?
Vaak denken we dat gelijk hebben – vasthouden aan je oordelen – ook je geluk bepaalt. Niets is minder waar. Het nastreven van gelijkvormigheid wordt al gauw een instituut. Door angst bepaald. En gelijk hebben scheidt ons af van het ervaren van eenheid. Het is een poging de anderen te maken zoals jij denkt dat ze zijn. En dat heeft meer met hebben (van gelijk) dan met (gelukkig) zijn te maken.

Wij denken vaak dat ons ‘gelijk & geluk’ onze identiteit bepalen. Zonder gelijk geen identiteit; zonder geluk geen identiteit. Dat brengt in ons denken ook vaak de koppeling tot stand dat geluk afhankelijk is van de mate waarin anderen je gelijk erkennen. Maar zo is het niet. Er komt een tijd dat we inzien dat gelijk en geluk alleen iets met elkaar te maken hebben als ideeën van een geprogrammeerd IK aan de ene kant en een leven buiten mij aan de andere kant.

Beide begrippen kun je daarom vooral zien als een uitnodiging los te laten van wat je denkt dat je ‘zelf’ bent, wat ‘jezelf’ bepaalt. Het loslaten van het idee – je programmering- dat de wereld vergaat als je dat ‘zelf’ van je niet in stand kunt houden zoals je dat altijd gewend bent geweest. Dat loslaten is niet gericht op je leven, integendeel. Het gaat juist gepaard met het zonder meer leven van je eigen leven en het dragen van je eigen lijden. Niemand kan dat van je overnemen.

Wees verankerd in het leven zoals het zich voordoet. Gewoon zijn en leven wat het leven is, is aansluiting vinden op het ware zelf, eenheid of het grote zelf, waarvan we allemaal deel uitmaken en waarin je gelijk en je ongelijk, je geluk en je ongeluk volledig zijn verdisconteerd.

Om dat te kunnen ervaren is het belangrijk min of meer in evenwicht te zijn met ‘jezelf’, min of meer ‘gelukkig’ te zijn, omdat een ongelukkig mens vaak te veel met zichzelf (het kleine zelf) bezig is en vaak veel meer moeite heeft los te laten en het ware zelf te vinden.

Zen is niet oordelen. Met liefde aanvaarden wie je zelf bent is een voorwaarde om diep in jezelf door te dringen.
Zen is doorzien hoe je ego voortdurend bezig is zichzelf in stand te houden
terwijl het in feite geen substantie kent.